Op grond van de wet heeft een opdrachtnemer recht op een vergoeding.  Binnen welke termijnen deze vergoeding moet worden betaald en hoe hoog die moet zijn, is niet wettelijk bepaald. Partijen hebben dus de vrijheid om hierover afspraken te maken. U kunt als opdrachtnemer bijvoorbeeld bepalen dat de opdrachtgever periodiek (bijvoorbeeld maandelijks) een vergoeding verschuldigd is of per afgeronde opdracht. Maak daarbij ook altijd duidelijk of het genoemde bedrag in- of exclusief omzetbelasting is.

Houdt bij het maken van die afspraken verder rekening met het onderscheid tussen de vergoeding voor de werkzaamheden en de onkosten. In de praktijk wordt regelmatig (onbewust) overeengekomen dat de vergoeding van de werkzaamheden ook de onkosten omvat of dat een vergoeding van de onkosten geheel wordt uitgesloten. Voor de opdrachtgever een prima bepaling, maar voor een opdrachtnemer een gemiste kans. Een opdrachtnemer zal namelijk vaak onkosten maken. Gedacht kan worden aan materiaalkosten, (zakelijke) reis- en verblijfskosten, dan wel andere onkosten. Bovendien is het onderscheid tussen de vergoeding voor de werkzaamheden en de onkosten van belang, wanneer de overeenkomst tussentijds wordt beëindigd (zie tip 2).

Een opdrachtgever heeft het wettelijke recht om de overeenkomst op ieder moment op te zeggen. Daar heeft de opdrachtgever geen specifieke opzeggingsgrond voor nodig. Het is echter mogelijk om dit ‘opzeggingsrecht’ contractueel te beperken, dan wel geheel uit te sluiten of voorwaarden aan te verbinden. Bijvoorbeeld door overeen te komen dat de opdrachtgever een opzegtermijn in acht moet nemen of dat slechts in bepaalde gevallen de overeenkomst tussentijds kan worden opgezegd. Bepaal vervolgens ook of er nog financiële gevolgen zijn in geval van tussentijdse beëindiging.

Als is overeengekomen dat de opdrachtgever de overeenkomst tussentijds kan opzeggen, dan kan de opdrachtnemer recht hebben op een vergoeding. Op grond van de wet heeft een opdrachtnemer namelijk recht een redelijk deel van de overeengekomen vergoeding (en in sommige gevallen zelfs de volledige vergoeding) als  de opdracht door toedoen van de opdrachtgever niet is voltooid (of vroegtijdig is beëindigd). Daarbij dient wel rekening te worden gehouden dat de besparingen (lees: niet gemaakte kosten) op de volledige vergoeding in mindering worden gebracht. Om dit in de praktijk werkbaar te maken, wordt aan het vroegtijdig beëindigen van de overeenkomst door de opdrachtgever een percentage van de volledige vergoeding gekoppeld.

Er zijn omstandigheden te bedenken waarbij partijen direct willen overgaan tot beëindiging van de overeenkomst. Denk daarbij aan een (dreigend) faillissement van de opdrachtgever, surseance van betaling of indien ten laste van een van de partijen beslag is gelegd. Maar ook indien sprake is van een change of control (verandering van aandeelhouders of bestuurders van een bedrijf) kan het wenselijk zijn om de overeenkomst direct te beëindigen. Leg dus vast in welke gevallen partijen direct kunnen overgaan tot beëindiging van de overeenkomst en wat de (financiële) gevolgen daarvan zijn.